KÜLTÜR SANAT

Nazım Hikmet 120. Yaşında Unutulmadı

Türk ve dünya edebiyatına damga vuran, özgürlüğün ve umudun şairi Nazım Hikmet 120 yaşında.

Abone Ol

Türk şiirini dünyaya tanıtan, şiirleri elliden fazla dile çevrilen, sevdayı, özlemi, direnci, özgürlüğü ve memleket sevgisini şiirleriyle buluşturan, usta komünist şair Nâzım Hikmet, 120. doğum gününde sevenleri tarafından, ülkenin dört bir yanında anıldı.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi de, büyük şair Nâzım Hikmet’i 120. doğum gününde unutmadı. İBB Kültür Daire Başkanlığı’nın Nâzım Hikmet Sanat Vakfı işbirliği ile düzenlediği, 15 Ocak 2022 Cumartesi akşamı Cemal Reşit Rey (CRR) Konser Salonu’nda gerçekleştirilen “İyi ki Doğdun Nâzım Hikmet” etkinliğinde; yapımcılığını Nâzım Hikmet Sanat Vakfı ve Bir Yudum İnsan Film’in, yönetmenliğini Nebil Özgentürk’ün üstlendiği “Nâzım 120 Yaşında” belgeselinin ilk gösterimi yapıldı. 

Nâzım Hikmet Vakfı ve Şişli Belediyesi işbirliğiyle 15 ve 16 Ocak’ta “Nâzım Hikmet 120 yaşında” başlığıyla etkinlikler düzenlendi. Şairin doğum günü olan 15 Ocak’ta Cemil Candaş Kent Kültür Merkezi’nde Nâzım Hikmet’in eseri olan ve Rutkay Aziz'in “Memleketimden İnsan Manzaraları” tiyatro gösterisi yapıldı.

SELANİK'TE DOĞDU

15 Ocak 1902 tarihinde Selanik'te dünyaya gelen Nazım Hikmet, 3 Haziran 1963'te Moskova'da yaşamını yitirdi. Dedesi Mevlevi tarikatından Nâzım Paşa. Midhat Paşa'nın yakın arkadaşı. Babası Hikmet Bey, Mekteb-i Sultani (Galatasaray Lisesi) mezunu, Kalem-i Ecnebiye'ye bağlı bir memurdu.
Annesi Celile Hanım, dilci, eğitimci Enver Paşa'nın kızı. İlkokuldan sonra arkadaşı Vâlâ Nurettin'le birlikte Mekteb-i Sultani'nin hazırlık sınıfına yazıldı. Ailesi parasal sıkıntıya düşünce ertesi yıl Nişantaşı Sultanisi'ne devam etti. Dedesi Nâzım Paşa'nın etkisiyle şiir yazmaya başladı. 1917'de Heybeliada Bahriye Mektebi'ne girdi. 1919'da mezun oldu, Hamidiye Kruvazörü'ne güverte subayı olarak atadı. Aynı yıl kış aylarında daha önce yakalandığı zatülcenp hastalığı tekrar etti. Sağlık kurulu raporuyla 1920'de askerlikten çıkarıldı. Bu sırada hececi şairler arasında genç bir ses olarak ünlendi. Bahriye Mektebi'nden öğretmeni olan Yahya Kemal Beyatlı'ya hayrandı. Yazdığı şiirleri gösterip eleştirilerini alıyordu. 1920'de Alemdar Gazetesi'nin düzenlediği yarışmada birincilik kazandı. Bu ödül ününü artırdı.

 

İŞGAL ALTINDA DİRENİŞ ŞİİRLERİ YAZDI

İstanbul'un işgal altında olduğu günlerde heyecanlı direniş şiirleri yazdı. 1921'de arkadaşı Vâlâ Nurettin ile birlikte Ankara'ya gitti. İstanbul gençliğini milli mücadeleye katılmaya çağıran bir şiir yazdılar. Şiir çok beğenilince Bolu'ya öğretmen olarak atandılar. Bolu'da kalpaklı bu iki genç tepki gördü. Peşlerine gizli polis takıldı. Nâzım ile Vâlâ Nurettin Moskova'ya gitmeye karar verdiler. Batum üzerinden Moskova'ya ulaşıp "Doğu Emekçileri Komünist Üniversitesi"ne kaydoldular. Nâzım burada "serbest şiirle" tanıştı. İlk serbest şiirlerini yazdı. Bunlardan bazıları 1923'te Yeni Hayat, Aydınlık gibi dergilerde yayınlandı.

İLK ŞİİR KİTABI BAKÜ'DE BASILDI

Üniversiteyi bitirince 1924'te sınırdan gizlice geçerek Türkiye'ye girdi. Aydınlık dergisinde çalışmaya başladı. İzlendiğini anlayınca İzmir'e geçti. 1925'te Şeyh Sait isyanı nedeniyle başlatılan soruşturmalar sırasında gıyabında 15 yıla mahkum edildi. Tekrar yurtdışına kaçtı. 1926'da çıkan aftan yararlandırılmadı. Gizli örgüt üyesi olmak suçlamasıyla 3 ay daha hapse mahkum edildi. 1928'de Bakü'de ilk şiir kitabı "Güneşi İçenlerin Türküsü" basıldı. Aynı yıl yine gizlice Türkiye'ye döndü. Yakalanıp Ankara'ya götürüldü. Kısa bir tutukluluğun ardından serbest kaldı. 

İstanbul'da Zekeriya Sertel'in yayınladığı "Resimli Ay" dergisinin yazarları arasına katıldı. 1929'da "Putları Yıkıyoruz" başlığıyla bir yazı hazırlayıp Abdülhak Hamid Tarhan, Mehmet Emin Yurdakul gibi dönemin etkili şairlerine yönettiği saldırılar büyük ilgi gördü. 

"1929'da "835 Satır", "Jokond ile Sİ-YA-U", ertesi yıl "Varan 3+1+1=1" kitapları yayınlandı. 1930'da "Salkımsöğüt" ile "Bahri Hazer" şiirlerini Columbia firmasının girişimiyle plağa okudu. Plak halktan büyük ilgi görünce hakkında şiir kitapları nedeniyle dava açıldı. 1932'de "Benerci Kendini Niçin Öldürdü" ile "Gece Gelen Telgraf" kitapları basıldı. 1932'de "Kafatası", 1933'te "Bir Ölü Evi" adlı oyunları İstanbul Şehir Tiyatrosu'nda sahnelendi.



Kaynak : Cumhuriyet Kültür Sanat